Duurzaam pashokje

Duurzaam pashokje

Nieuwe kleding passen, wat is er leuker dan dat? Hoe zal het mij staan, wat laat de spiegel mij zien? Stap daarom eens het duurzame pashokje bij De Groene Transformator in. Daar staat je zeker een verrassing te wachten! 

De primeur van het duurzame pashokje was voor de Cultuurnacht op zaterdag 22 juni in Roermond, waar Our Favourite Shop (Schoenmakerstraat 24, Roermond), een kledingwinkel met veel oog voor duurzaamheid, De Groene Transformator heel gastvrij ruimte heeft geboden. 

Via deze blog willen we dieper ingaan op duurzame kleding en wat je zelf kunt doen. 

Fast Fashion
Met Fast Fashion wordt kleding bedoeld die goedkoop wordt aangeboden en die over het algemeen een korte levensduur heeft. Fast Fashion is direct verbonden aan de productie van (goedkope) synthetische vezels. In de wereldproductie van textielvezels is het percentage synthetische vezels ongeveer 70 procent, voornamelijk polyester (54%). Synthetische vezels zijn massaal en relatief goedkoop te produceren, zodat er goedkope kleding van gemaakt kan worden. Het kostenaspect is het belangrijkste drijfveer voor deze productie. Daar staan echter grote nadelen tegenover, zowel op ecologisch en sociaal gebied.

- Synthetische vezels zijn aardolieproducten. Feitelijk zijn het allerlei soorten plastic, met uiteenlopende eigenschappen.

- De op synthetische vezels gebaseerde kledingproductie is een race naar bodemprijzen. De ‘winnaars’ in deze race lijken de consumenten, die minder betalen voor kleding. De verliezers zijn de werknemers in productiebedrijven in met name Zuidoost-Azië en Midden-Amerika. Wij kunnen hier alleen goedkope kleding aanschaffen doordat daar mensen worden uitgeknepen.

Als we de sociale kosten meerekenen, betaalt uiteindelijk iedereen de tol van Fast Fashion, die ook een bedreiging is voor ecologische systemen en de volksgezondheid:

- Synthetische vezels zijn niet biologisch afbreekbaar. In tegenstelling tot natuurlijke vezels worden ze niet afgebroken door schimmels of bacteriën. Doorgaans vallen synthetische vezels uiteen in kleinere deeltjes.

- Doordat ze niet afbreken, vormen synthetische vezels een van de belangrijkste bronnen van de ‘plastic soep’ en van de wereldwijde vervuiling van het milieu met zogenaamde microplastics.

- De vervuiling met microplastics door synthetische textielvezels ontstaat met name door slijtage en door het wassen. Microplastics zweven in de lucht en zitten in het water, we ademen ze in en drinken ze op. Microplastics zijn aangetroffen op de hoogste bergtoppen, in de diepste zeeën en op de polen. Door kleding te wassen belanden ze in het oppervlaktewater, uiteindelijk in het zeewater en in de daar levende organismen. Via de voedselketen belanden ze uiteindelijk ook op ons bord.

- Welke gezondheidsrisico’s microplastics in het menselijk lichaam met zich meebrengen is nog niet volledig duidelijk, maar er zijn aanwijzingen dat microplastics ernstige gezondheidsproblemen veroorzaken.

- Een groeiende groep mensen heeft te maken met allergieën die zijn te herleiden tot synthetische vezels.

- Aan het eind van de levensduur wordt synthetische kleding eerst gedumpt (vaak in vierde-wereldlanden) en daarna verbrand.

Wat kunnen we doen?
Recycling van synthetische vezels en -kleding lijkt een goed alternatief, maar het probleem van de microplastics blijft hierdoor bestaan. Daarnaast is het recyclen van synthetische kledingvezels op dit moment nog maar zeer beperkt mogelijk.

Ook het recyclen van PET-flessen tot synthetische vezels is geen oplossing maar draagt juist bij aan het probleem. Het ‘groene’ imago van gerecycled polyester is daarom onterecht en een vorm van ‘greenwashing’. Recyclen van PET-flessen is alleen toe te juichen als ze worden gerecycled tot… PET-flessen.

De milieu-impact van kledingruil en tweedehands is nog niet goed in kaart gebracht. Een recente (februari 2024) studie van Milieu Centraal wijst erop dat het groeiende aanbod ‘tweede hands’ voor veel mensen een prikkel is voor juist meer consumptie.

Mogelijkheden om de gevolgen van Fast Fashion te beperken zijn:

- Voorlichting geven. Het belangrijkst is het creëren van het bewustzijn dat Fast Fashion op de korte termijn voor de consument goedkoper is, maar dat de maatschappelijke kosten hierin niet zijn meegerekend.

- Daarin zou de overheid een sturende rol kunnen spelen, zoals dat soms gebeurt met vliegtaks, accijnzen op alcohol en sigaretten, subsidiëren van alternatieve energie enz. M.b.t. textiel zijn in meerdere landen al initiatieven in die richting genomen. In Frankrijk worden producten van bepaalde (Fast Fashion) merken bijvoorbeeld zwaarder belast, in een aantal Amerikaanse staten moet op de labels van kleding staan of ze vervuiling met microplastics veroorzaken.

- Verplichte terugname van kleding.

Slow Fashion
Het alternatief voor Fast Fashion is Slow Fashion. Daarin wordt kleding niet beschouwd als een wegwerpproduct maar als iets waardevols dat langer meegaat. Kleding wordt gemaakt van natuurlijke materialen, doorgaans van plantaardige vezels die bij voorkeur biologisch worden geteeld. Gezien de lange productieketen van landbouwproduct tot kledingstuk, is dat sowieso al een ‘slow’ proces. Verder staan hierbij ecologie en sociale, mensvriendelijke productie centraal.

Een overzicht van de voordelen van Slow Fashion:

- Mensen kopen minder kleding.

- Kleding heeft wel meer waarde, omdat het soms langer dan een generatie meegaat.

- Kleding wordt gemaakt van natuurlijke, vaak biologisch geteelde vezels, die biologisch afbreekbaar zijn.

- Plantaardige textielvezels kunnen worden gemaakt van planten die in Noordwest-Europa goed groeien, zoals bijvoorbeeld vlas (linnen) en hennep. Als deze planten meer op de akkers komen te staan kan Slow Fashion bijdragen aan een grotere biodiversiteit.

- Slow fashion draagt niet bij aan het probleem van de microplastics.

- Slow fashion leidt ook tot (her)waardering van het ambacht om kleding te maken.

- Goedgemaakte en duurzame natuurlijke kleding leent zich beter voor kledingruil, kledingbank, kledingbibliotheek, of lease.

Deze blog is geschreven door Marita Bartelet, Ecological Textiles
Duurzame webwinkel: https://www.ecotex.nl

Of loop eens binnen bij Esther en Maurice van Our Favourite Shop voor persoonlijk advies. (Schoenmakerstraat 24, Roermond)

Andere bronnen voor meer informatie:
Schein (VPRO)
Schone kleren
NOS